"Jongeren kunnen de toekomst beïnvloeden en mede bepalen"

‘In 2005 liep ik tegen een vervallen fort van de Hollandse Waterlinie aan, figuurlijk dan. Het leek me leuk om daar een interactief museum van te maken, waarin ik mijn achtergrond in cartografie en geodata kwijt kon. In zeven jaar tijd is het fort verbouwd, met hulp van veel andere mensen. Twaalf jaar na de opening trekken we ruim 100.000 bezoekers per jaar, voornamelijk basis- en middelbare scholieren. We hebben ons daarmee ontwikkeld tot een populair doe-museum in de categorie Nemo, Beeld en Geluid en Naturalis.

GeoFort is een museum over de toekomst. En de toekomst kun je niet in een vitrinekast stoppen, dus draait het bij ons allemaal om zelf doen. De thema’s klimaatverandering, energietransitie, big data, biodiversiteit en voedselinnovatie staan centraal. We vertellen geen doemscenario’s, maar brengen die thema’s op een positieve en leuke manier naar voren. Je kunt een lift instappen, diep de aarde in, verdwalen in het klimaatdoolhof of de hoogste toren bouwen die tegen een aardbeving kan. Daarnaast vinden we Minecraft te gek. Omdat het leuk is én omdat het een waanzinnig goed spel is voor de ontwikkeling van ruimtelijk denken bij kinderen. Als je dingen ervaart, snap je hoe ze werken. Fietsen leer je ook niet uit een boek.

Als je snapt hoe iets werkt én het leuk vindt, krijg je ook een bepaalde mate van urgentie. Die willen we graag oproepen bij mensen, want de toekomst van de aarde staat natuurlijk wel degelijk op het spel. Daarvoor kunnen we ons het best richten op kinderen en jongeren; zij zíjn de toekomst en zij kunnen de toekomst beïnvloeden en mede bepalen. Op deze thema’s zie je vaak dat jongeren hun ouders beïnvloeden, bijvoorbeeld op het gebied van voeding of vliegen. We geven onze bezoekers ook mee dat we een slim en innovatief land zijn. Er zijn genoeg knoppen waaraan we nog kunnen draaien om ons toekomstperspectief te verbeteren.

Het woord klimaat of klimaatverandering gebruik ik het liefst zo min mogelijk. Ik merk dat het bij sommige mensen negatieve associaties oproept. Ik heb het liever over de toekomst van de aarde. We hebben in 2024 de Toekomstclub opgericht. Dat idee is ontstaan uit de Nationale Klimaatweek en mijn rol als Klimaatburgemeester. Ons doel: een toekomstambassadeur in elk dorp in West Betuwe. GeoFort begeleidt deze jeugdige ambassadeurs, waarbij dóén centraal staat; elke maand doen we iets leuks. We zijn al op pad geweest met een boswachter en een dijkgraaf. Ook bezochten we een energiecoöperatie, waar vrachtwagens ook elektrisch rijden.

Vanuit GeoFort werken we veel samen met scholen. Er zijn scholen die ons vanuit zichzelf bezoeken, maar genoeg scholen weten ons nog niet te vinden. We willen ook scholen bereiken waar kinderen nog niet zoveel met de toekomst van de aarde bezig zijn. Vaak zijn dat kinderen uit gezinnen die het niet breed hebben en soms letterlijk bezig zijn met overleven. Met diverse programma’s proberen we ook die scholen hier te krijgen. Zodra scholen zijn geweest, boeken ze voor het jaar erna weer. Zelf ontdekken en zelf doen – dat maakt kinderen gewoon ontzettend enthousiast. Ondanks alle doemscenario’s zie ik de toekomst positief tegemoet!’